حسابداری خدماتی چیست؟

برخلاف شرکت‌های بازرگانی و تولیدی، شرکت‌های خدماتی به جای کالا با ارائه‌‍ی خدمات به مشتری‌ها و سازمان‌های مختلف درگیرهستند. از این رو در شرکت‌های خدماتی از شاخه‌ی متفاوتی از حسابداری به نام حسابداری خدماتی استفاده می‌شود. حسابداری خدماتی شامل پیگیری در‌آمد و هزینه‌ها، صورت‌حساب مشتریان و مدیریت جریان نقدی و… است. فارغ از کوچک یا بزرگ بودن شرکت، وجود حسابداری خدماتی برای مدیریت کارآمد و سودآور، امری ضروری به شمار می‌رود.

 

 

حسابداری خدماتی

حسابداری خدماتی یک رویکرد حسابداری است که اقدامات مالی در طول سال را بررسی می‌کند و به سامان‌دهی مدارک، صدور اسناد حسابداری و استخراج مبالغ بدهکاری و بستانکاری می‌پردازد. این حسابداری با جمع‌آوری اسناد، شروع و با تهیه‌ی سند نهایی به پایان می‌رسد. بنابراین به طور کلی می‌توان گفت حسابداری خدماتی ارزیابی عملکرد مالی شرکت خدماتی و کمک به آن برای برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و مدیریت کارآمد هزینه‌ی خدمات است.

مطلب پیشنهادی: مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

اهمیت حسابداری خدماتی

در هر جامعه شرکت‌های خدماتی نقش بسیار مهمی در چرخه‌ی اقتصادی آن ایفا می‌کنند. اما از آن جایی که اینگونه شرکت‌ها مانند شرکت‌های تولیدی با کالا یا محصولی خاص سر و کار ندارند و درآمد آن‌ها مبتنی بر ارائه‌ی خدمات است، ارزیابی و مدیریت مالی آن‌ها شکلی متفاوت به خود می‌گیرد. برخلاف تصور انجام امور حسابداری برای شرکت‌های خدماتی از موقعیت شغلی پرتقاضایی به شمار می‌رود.

شرکت‌های خدماتی چه شرکت‌هایی هستند؟

شرکت‌های خدماتی شرکت‌هایی هستند که با حل چالش‌ها، ارائه‌ی خدمات مشاوره، بهبود کارایی، تسهیل فرایند و… درآمدزایی می‌کنند. در واقع این شرکت‌ها با بررسی نیازهای متقاضی و ارزش‌گذاری پاسخ‌دهی به فعالیت می‌پردازند. نمونه‌ای از طبقه‎‌بندی شرکت‌های خدماتی عبارت‌اند از:

-شرکت‌های خدمات اطلاعاتی که به تجزیه و تحلیل داده‌ها، مشاوره‌، توسعه و فناوری اطلاعات می‌پردازند.

-شرکت‌های خدمات مالی که به مشاوره‌های سرمایه‌گذاری، مدیریت مالی، بیمه و مدیریت مالیات‌ها می‌پردازند.

-شرکت‌های خدمات حرفه‌ای که به ارائه‌ی خدمات تخصصی، فنی و حرفه‌ای می‌پردازند.

– شرکت‌های خدمات بهداشتی که به ارائه‌ی خدمات مراقبتی و بهداشتی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی می‌پردازند.

– شرکت‌های خدمات آموزشی که به ارائه‌ی خدمات آموزشی در محیط‌های آموزش و پرورش مانند مدارس می‌پردازند.

– شرکت‌های خدمات هتلداری که به ارائه‌ی خدمات مدیریتی، مراقبتی و بهره‌وری مراکز گردشگری می‌پردازند.

– شرکت‌های خدمات شخصی که به رفع نیازهای شخصی و ارائه‌ی خدمات خاص مانند پرستاری در منزل و… می‌پردازند.

حسابداری خدماتی شامل چه مواردی می‌شود؟

به طور کلی حسابداری خدماتی شامل موارد بسیاری می‌شود، از ثبت تراکنش‌ها گرفته تا برنامه‌ریزی هزینه‌های پیش روی خدمات. برخی از این موارد بدین شرح‌اند:

جمع‌آوری و ارائه‌ی اطلاعات دقیق

حسابداری خدماتی با ثبت تراکنش‌ها و بررسی تمام عملیات‌ها و رویدادهای مالی شرکت، اطلاعاتی دقیق و بسیار ارزشمند برای بررسی روند فعالیت آن فراهم می‌کند.

ارزیابی و مدیریت هزینه‌‌ها

     حسابداری خدماتی با ارزیابی هزینه‌ها به مدیریت و اعمال تغییرات در هزینه‌های خدمات کمک می‌کند.

تحلیل و برآورد سوددهی

حسابداری در شرکت‌های خدماتی با تحلیل و بررسی دقیق و کامل فعالیت‌های مالی در هر دوره به برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در جهت پیشرفت و توسعه‌ی آن‌ها کمک می‌کند.

مطلب پیشنهادی: مالیات حقوق صفر چیست؟

انواع روش‌های حسابداری در شرکت خدماتی

در یک شرکت خدماتی، حسابداری بخش‌های مختلفی را شامل می‌شود؛ که مهم‌ترین بخش‌ها عبارت‌اند از:

1-شناسایی درآمد: در شرکت‌های خدماتی لازم است هزینه‌‌های ارائه‌ی خدمات، مبالغ دریافتی و زمان ارائه و دریافت نقدینگی به طور دقیق ثبت و بررسی شود.
2-پیگیری هزینه: پیگیری دقیق تمام هزینه‌ها و تراکنش‌های مالی اعم از درآمد، هزینه‌های مصرفی، حقوق کارمندان و هزینه‌های مربوط به سازمان‌های دیگر از بخش‌های مهم حسابداری خدماتی است.

3-رعایت استاندارهای خدماتی: استاندارهای خدماتی معیارها و اصولی هستند که در ثبت رویدادهای مالی و گزارش تراکنش‌ها باید رعایت شوند. رعایت این اصول به شرکت‌ها امکان ارزیابی دقیق سودآوری را می‌دهند و شفافیت و اطمینان مالی برای سرمایه‌گذاران را فراهم می‌کنند.

4-ارائه‌ی گزارش: مهم‌ترین بخش حسابداری خدماتی ارائه‌ی صورت‌های مالی است. تهیه و گزارش از وضعیت عملکرد مالی شرکت و گزارش کامل هزینه‌ها و سود و زیان از وظایف حسابدار در شرکت خدماتی به شمار می‌روند.

 

صورت‌های مالی حسابداری خدماتی

صورت‌های مالی شرکت ‌های خدماتی مهم‌ترین بخش حسابداری هر شرکت به شمار می‌روند. این صورت‌های مالی باید به شکل خاص و با اطلاعات خاصی تهیه شوند؛ مانند ثبت نام واحد تجاری، عنوان، تاریخ صورت مالی و بدنه صورت مالی. با استفاده از صورت‌های مالی می‌توان وضعیت عملکرد مالی شرکت را به طور دقیق بررسی کرد. انواع صورت‌های مالی به شرح ذیل‌اند:

صورت سود و زیان

این صورت مالی در فاصله‌ی زمانی مشخص، مانند دوره‌های شش ماهه یا یکساله محاسبه می‌شود و درآمدهای کل، هزینه‌های کل، سود مازاد و زیان کلی رو نشان می‌دهد.

صورت وضعیت مالی یا ترازنامه

ترازنامه لیستی است از دارایی‌های جاری و ثابت، بدهی‌های جاری و غیرجاری و سرمایه صاحب یا صاحبان شرکت؛ که به آن صورت ‌وضعیت مالی نیز گفته می‌شود.

صورت حساب سرمایه

صورت حساب سرمایه گزارشی است از تغییرات مالی شرکت در یک دوره‌ی زمانی مشخص. مواردی مانند سرمایه‌ی ابتدایی، دارایی‌های جاری، دارایی‌های ثابت، سرمایه‌گذاری‌های مجدد و… در این صورت مالی نشان داده می‌شوند.

صورت جریان نقدی

این صورت معمولا در طی یک سال مالی ارائه می‌شود و گردش وجوه حاصل از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری، خدماتی و… را بررسی می‌کند. وجوهی که در این صورت بررسی می‌شوند، عبارت‌اند از:

-گردش وجوه حاصل از فعالیت عملیاتی

-گردش وجوه حاصل از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری

-گردش وجوه فعالیت‌های تامین مالی

چرخه‌های حسابداری خدماتی

در حسابداری خدماتی  نیز چرخه‌ها مشابه حسابداری سایر شرکت‌ها هستند؛ اما چند تفاوت نیز دارند. به طور مثال در شرکت‌های خدماتی نیازی به محاسبه‌ی قیمت تمام شده یا موجودی کالا نیست. چرخه‌های حسابداری خدماتی شامل موارد زیر می‌شوند:

1-جمع‌آوری و بررسی اسناد

2-تجزیه و تحلیل رویداد‌های مالی

3-ثبت رویدادهای مالی در سند حسابداری

4-طبقه‌بندی رویدادهای مالی در دفتر کل

5-تهیه تراز آزمایشی بدون توجه به اصلاحات

6-اصلاحات

7-تهیه تراز آزمایشی اصلاح شده

8-تهیه صورت‌های مالی

9-بستن حساب‌ها در پایان دوره جاری و بازگشایی حساب‌ها در دوره مالی بعد

مزایای وجود حسابداری خدماتی در شرکت‌ها

حسابدرای خدماتی با بررسی و تهیه‌ی گزارش‌های مالی به مدیریت موثر و کارآمد شرکت‌های خدماتی کمک می‌کند؛ سایر مزایا عبارت‌اند از:

-افزایش بهره‌وری

-افزایش رقابت‌پذیری

-تصمیم‌گیری بهتر

 مطلب پیشنهادی: راهنمای کامل پرداخت قبوض مالیاتی

حسابداری خدماتی موقعیتی پرکاربرد و کارآمد

به دلیل تفاوت فعالیت‌های شرکت‌های خدماتی با سایر شرکت‌های تولیدی و بازرگانی، در این شرکت‌ها از شاخه‌ای از حسابداری استفاده می‌شود که به آن حسابداری خدماتی می‌گویند. ثبت، بررسی و ارزیابی تراکنش‌های مالی، ارائه‌ی صورت‌های مالی، ارزیابی سوددهی و… از وظایف حسابدار در شرکت‌های خدماتی است. وجود بخش حسابداری خدماتی در شرکت‌ها باعث افزایش بهره‌وری، برنامه‌ریزی موثر و تصمیم‌گیری‌های موفق می‌شود. جهت دریافت اطلاعات و آموزش‌های تخصصی با آموزشگاه فنی و حرفه‌ای واژه تماس برقرار کنید.